Το τοπίο μοιάζει με αυτό των δολίνων των Διδύμων Αργολίδος...
Του Νίκου Κακοδειπνακη
Βουλισμένο Αλώνι: Ένας παγκόσμιος προορισμός αναρρίχησης στην Κρήτη.
Περίπου 15 χλμ. Δ. της πόλης του Ηρακλείου, στους πρόποδες του Στρούμπουλα, κοντά στο χωριό Μάραθος(*), οι επισκέπτες αιφνιδιάζονται από ένα θέαμα επιβλητικό και παράξενο!
Εδώ συναντάμε το Βουλισμένο (βυθισμένο) Αλώνι!
Οι γεωλόγοι το αποδίδουν σε καθίζηση του εδάφους, δολίνη λέγεται, όταν υπόγεια ρεύματα νερού διαβρώνουν ασβεστολιθικά πετρώματα από το υπέδαφος και υπάρχει υποχώρηση του εδάφους.
Ωστόσο μια συνηθισμένη δολίνη έχει 5 -10 μ. βάθος και διάμετρο 20 - 50 μ., στο Βουλισμένο Αλώνι όμως είναι 50 μ. βάθος και 90 μ. διάμετρος!
Οι γεωλόγοι αποδίδουν αυτή τη δολίνη, ότι υπήρχε κάτω ένα τεράστιο σπήλαιο και με τη διάβρωση των υπόγειων υδάτων η οροφή και τα τοιχώματα λέπτυναν πολύ με αποτέλεσμα να γίνει καθίζηση!
Τα τελευταία 15 χρόνια πολλοί επισκέπτες έρχονται να θαυμάσουν το γεωλογικό φαινόμενο, αλλά έχει γίνει και οργανωμένος προορισμός για ορειβάτες που αγαπούν την αναρρίχηση από όλο το κόσμο!
Επειδή παλιά σε ό,τι παράξενο η φαντασία των απλών ανθρώπων οργιάζει, δημιούργησαν και το δικό τους μύθο για να εξηγήσουν το φαινόμενο!
Ο μύθος
Ήταν κάποτε ένας αγρότης με την γυναίκα και την όμορφη κόρη του. Στο σημείο αυτό είχε το αλώνι του. Την χρονιά αυτή, ήταν καλή χρονιά και ότι είχε σπείρει είχε φυτρώσει και καρποφορήσει. Πολλά στάχυα που έπρεπε να αλωνευτούν και να αποθηκεύσει καρπό και άχυρα. Αφού επισκεύασε το μεγάλο αλώνι του άρχισε το αλώνισμα με τα βόδια να αλέθουν τα στάχυα. Φοβόταν μη ξεσπάσει καμμιά βροχή και πάει όλη η παραγωγή χαμένη πριν αποθηκευτεί!
Ξημέρωνε 20 Ιουλίου, ημέρα που γιορτάζει ο προφήτης Ηλίας. Μεγάλη σχόλη!
Ο αγρότης αποφάσισε να μη χάσει χρόνο και να συνεχίσει το αλώνισμα κι ας ήταν αμαρτία, ενώ η γυναίκα του του έλεγε να μην πάνε γιατί ο άγιος θα ρίξει φωτιά να τους κάψει!
Πάνε στο αλώνι, τα βόδια άλεθαν, η γυναίκα αγανακτούσε, η κόρη τραγουδούσε δουλεύοντας: "Γύρω γεια τωνε κι όλα τ' άχερα δικά τωνε!"
Ξαφνικά ακούγεται ένα μεγάλο βουητό, η γη τρέμει και όλα βουλιάζουν στο απέραντο κενό! αλώνι, άνθρωποι και βιος!
Κατά μια άλλη εκδοχή του μύθου λέγεται ότι ο αγρότης ήταν παπάς και προτίμησε να μην πάει να λειτουργήσει αλλά να αλωνέψει! Ο προφήτης έτσι τον τιμώρησε!
Κάθε χρόνο του προφήτη Ηλία σύμφωνα με τον μύθο, ακούγονται βουητά τρίξιμο αλλά και το τραγούδι της κόρης από το Βουλισμένο αλώνι !(**)
ΠΗΓΗ: ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 18.1.2025.
(**) σ.σ.: Παράλληλες ιστορίες υπάρχουν και για άλλα "αλώνια" και γεωλογικά φαινόμενα σε όλην την Ελλάδα, κατά τόπους με διαφόρους αγίους τιμωρούς.
(*) Κοντά στην αρχαία Τύλισο, κείται το χωριό Μάραθος[1] στο όρος του Στρούμπουλα, κείται στις ΒΑ. ρίζες της Ίδης / του Ψηλορείτη (επαρχία Μαλεβιζίου, τ. Μυλοποτάμου) Ηρακλείου Κρήτης, στον 35ο παράλληλο [35°22′N 25°0′E].
Ευλογημένος τόπος:
- Με πηγή νερού (στο ΒΑ. ύψωμα, γνωστό με το όνομα Βασιλικός).
- Με βιότοπο (στο Άσπρο Μασχάλι, που ποτίζεται από τον Μαραθιανό και τον Αλμυρό ή Κέρη ποταμό).
- Με φαράγγι (το Φαράγγι Σαντορινιός, στα Β.). Με εντυπωσιακά σπήλαια: Δόξα και Αρκαλόσπηλιος (στα ΝΔ.), του οποίου μεγάλο μέρος είναι ακόμη ανεξερεύνητο...
- Με βραχογλυφές "της Γιαλιάς" (στα Ν.).
Ηρωικός τόπος:
- Ο τάφος / τάφκος του καπετάν-Παλμέτη στα Ν.
- Μνημεία για τους πεσόντες από τους Γερμανούς (παραπάνω φωτογραφία), έργο του γλύπτη Γ. Κλινάκη (όπου και η αίθουσα τέχνης του) και άλλο στα Δ. στο Κερατίδι, για τους εκτλεσμένους κατοίκους της Δαμάστας από τους ναζί... Οι Γερμανοί εκτέλεσαν στις 21 Αυγούστου 1944 τους 30 πιο μάχιμους άνδρες του χωριού Δαμάστα, στην θέση Κερατίδι και εν συνεχεία ισοπέδωσαν το χωριό.... Στην θέση φυτεύτηκαν 30 κυπαρίσσια, ένα για κάθε εκτελεσμένο παλληκάρι...
- Μνημείο του καταδρομέα Ηλία Τούλη (παραπάνω φωτογραφία), που έπεσε τον Ιούλιο του 1974 στην Κύπρο.
Οι κάτοικοι ασχολούνται με την αμπελοκαλλιέργεια, την μελισσοκομία και με την ελαιοκομία: Παράγουν την περίφημη σταφιδολιά και λάδι και κάθε χειμώνα γίνεται η Γιορτή της Σταφιδολιάς.
Το χωριό είναι γνωστό και για το έθιμο των κουμπαροκούλουρων, όταν ξομπλιαστά κουλουράκια, δίνονται τιμητικά στον κουμπάρο ή στον νονό.
Στον δρόμο προς το Φόδελε αξιοθέατο η ΙΜ Αγίου Παντελεήμονος (16ου αιώνα).
ΠΗΓΗ: Γ. Λεκακης «Συγχρονης Ελλαδος περιηγησις».
ΣΗΜΕΙΩΣΙΣ:
[1] Η ονομασία του οικισμού – όπως πολλών σχετικών ελληνικών τοπωνυμίων - προέρχεται από το φυτό μάραθος. Ήδη από το 1583 αναφέρεται από τον Καστροφύλακα με αυτό το όνομα (Maratto) – όταν είχε 54 κατοίκους.
arxeion-politismou.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου