Η παιδεία πρέπει να είναι κοινή, δημόσια, και όχι ιδιωτική – του Αριστοτέλους

 

Θραύσμα ψηφιδωτού με τον Αριστοτέλη (;) ανακαλύφθηκε στην Συρία, στην παράνομη αγορά αρχαιολογικών αγαθών, λέει το Al-Jazeera, αλλά η επιγραφή γράφει ΤΗΣ ΣΩΚΡΑ, δηλ. Σωκράτης. Ίσως επειδή το θραύσμα είναι μέρος ενός ευρύτερου ψηφιδωτού με άλλους αρχαίους Έλληνες σοφούς / φιλόσοφους, όπως αυτό που βρέθηκε στην Βηρυτό. Το άρθρο του Al-Jazeera αναφέρεται στην καταστροφή της αρχαιολογικής πολιτιστικής κληρονομιάς στην Συρία…

Tου Αριστοτέλους

«Δει γαρ προς εκάστην παιδεύεσθαι.

Το γαρ ήθος της πολιτείας εκάστης το οικείον και φυλάττειν είωθε την πολιτείαν και καθίστησιν εξ αρχής, οίον το μεν δημοκρατικών δημοκρατίαν το δ’ ολιγαρχικών ολιγαρχίαν. Αεί δε το βέλτιστον ήθος βελτίονος αίτιον πολιτείας. Έτι δε προς πάσας δυνάμεις και τέχνας έστιν α δει προπαιδεύεσθαι και προεθίζεσθαι προς τας εκάστων εργασίας, ώστε δήλον ότι και προς τας της αρετής πράξεις. Επεί δ’ εν τω τέλος τη πόλει πάση, φανερόν ότι και την παιδείαν μίαν και την αυτήν αναγκαίον είναι πάντων και ταύτης την επιμέλειαν είναι κοινήν και μη κατ’ ιδίαν, ον τρόπον νυν έκαστος επιμελείται των αυτού τέκνων ιδία τε και μάθησιν ιδίαν, ην αν δόξη, διδάσκων. Δεί δε των κοινών κοινήν ποιείσθαι και την άσκησιν. Άμα δε ουδέ χρηνομίζειν αυτόν αυτού τινα είναι των πολιτών, αλλά πάντας της πόλεως, μόριον γαρ έκαστος της πόλεως, η δ’ επιμέλεια πέφυκεν εκάστου μορίου βλέπειν προς την όλου επιμέλειαν».

ΑΠΟΔΟΣΙΣ:

«Η αγωγή του πολίτη πρέπει να είναι σύμφωνη με κάθε πολίτευμα. Κι αυτό γιατί ο ιδιαίτερος χαρακτήρας καθ’ ενός δεν διατηρεί απλώς άθικτο το πολίτευμα, αλλά αυτός το εγκαθιστά από την αρχή: ο δημοκρατικός χαρακτήρας την δημοκρατία, και ο ολιγαρχικός την ολιγαρχία. Πάντοτε το ανώτερο ήθος είναι και η αιτία του καλύτερου πολιτεύματος. Γι’ αυτό για όλες τις ικανότητες και όλες τις τέχνες υπάρχουν μερικά πράγματα στα οποία πρέπει να προπαιδευτεί καθ’ ένα και να συνηθίσει από πρώτα και για χάρη της εργασίας του. Το ίδιο συμβαίνει και για την άσκηση της αρετης. Και επειδή τελικός σκοπός της πόλης είναι ένας και ο αυτός, είναι φανερό ότι ίδια πρέπει να είναι και όλων των πολιτών η παιδεία, και η φροντίδα γι’ αυτή πρέπει να είναι γενική και όχι κατ’ ιδίαν (ιδιωτική), όπως γινεται σήμερα, όπου καθ’ ένας φροντίζει ο ίδιος για την μόρφωση των παιδιών του, διδάσκοντάς τα ό,τι νομίζει ότι πρέπει. Και όμως κάθε τι το κοινό πρέπει από κοινού να διδάσκεται. Συγχρόνως δεν πρέπει κανένας πολίτης να νομίζει ότι ανήκει στον εαυτό του. Όλοι ανήκουν στην πόλη και καθ’ ένας είναι μικρό μέρος της πόλης…»

ΠΗΓΗ: Απόδ.: Β. Κωσταρα. Γ. Λεκακης «Ελληνικη Ανθολογία». ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ.