Ανακαλύφθηκε ο αρχαιότερος ελληνικός βωμός στην Ισπανία! Με μάρμαρο Μαρμαρά Προποντίδος και αρχαία ποτήρια από Αθήνα!

Του Γιώργου Λεκάκη

Το El Turuñuelo ή Casas del Turuñuelo ή El Turuñuelo de Guareña, είναι ένας αρχαιολογικός χώρος στην Guareña, κοντά στο Yelbes της Badajoz της Extremadura, στην ΝΔ. Ισπανία, στον 38ο παράλληλο [38°56′57″N 06°03′53″W]. Απέχει μόλις 3 χλμ. από την αρχαία νεκρόπολη της Ταρτησσού στο Μεντεγίν[1]. 

Ιδρύθηκε, λένε, από έναν «αινιγματικό πολιτισμό» της Εποχής του Σιδήρου, ο οποίος άκμασε στην νότια Ιβηρία, μεταξύ του 8ου και 5ου αιώνα π.Χ.

Εδώ ευρέθη ένα τεράστιο διώροφο κτήριο 2.500 χρόνων, το οποίο κάηκε τελετουργικά και θάφτηκε μετά από μια τελετή που έμοιαζε με εκατόμβη! Τα έξι τελευταία σκαλοπάτια της αυλής εμφανίζουν χρήση ασβεστοκονιάματος με μοναδικό τρόπο. Στο κέντρο του βρέθηκαν ένας πλίθινος βωμός σε σχήμα δέρματος ταύρου, συνεχόμενα έδρανα και μια «μπανιέρα-σαρκοφάγος» (1,70 μ.) («άγνωστο στοιχείο, ίσως θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την εκτέλεση κάποιας τελετουργίας που σχετίζεται με το νερό. Είναι κατασκευασμένη από ένα παράξενο υλικό, με βάση τον ασβέστη, και δεν γνωρίζουμε τι περιείχε. Δεν έχει οπή εξόδου. Επομένως θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να περιέχει νερό, για να εκτελέσει κάποιο είδος τελετουργίας που μας διαφεύγει», είπε ο κ. Σ. Σελεστίνο.[2] Ο τύμβος / λόφος κάτω από τον οποίο ευρίσκεται το κτήριο ήταν ήδη γνωστός από την δεκαετία του 1980. Αλλά οι πρώτες ανασκαφές ξεκίνησαν το… 2015. Από το 2021, έχουν εντοπιστεί άλλες 12 παρόμοιες κατασκευές στην περιοχή, εκ των οποίων μόνο δύο, το Cancho Roano (Zalamea de la Serena) και η La Mata (καμπαναριο) έχουν ανασκαφεί. Ο χώρος κηρύχθηκε πολιτιστικός τον Μάιο του 2022.

Έχει επίσης βρεθεί ένα μαρμάρινο γλυπτό από πεντελικό μάρμαρο (σώζονται μόνον τα πόδια), γυαλί μακεδονικής προέλευσης και ετρουσκικά ελεφαντόδοντα, τα οποία «καταδεικνύουν τον πολιτιστικό και υλικό πλούτο αυτού του μοναδικού τόπου».

ΤΩΡΑ, ένα ακόμη θραύσμα μαρμάρινης στήλης / πόδι, που χρονολογείται στον 5ο αιώνα π.Χ., ανακαλύφθηκε στο Turuñuelo και, πιστεύεται ότι αποτελεί μέρος του αρχαιότερου – έως τώρα – ελληνικού βωμού, που έχει βρεθεί ποτέ στην δυτική Μεσόγειο! Έχει βάση 60 εκατ. και σχήμα κίονα. – Ίσως να πρόκειται και για πόδι λουτηρίου.

Ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά πριν από μια δεκαετία.

Η ανάλυση της μαρμάρινης πέτρας έδειξε ότι εξορύχθηκε από τα αρχαία ελληνικά νησιά του Μαρμαρά Προποντίδος. Οι επί κεφαλής αρχαιολόγοι E. R. González και S. Celestino Pérez εδήλωσαν ότι ενώ έχουν βρεθεί άλλα ελληνικά μαρμάρινα κομμάτια σε παράκτιες περιοχές, αυτό είναι το μόνο γνωστό παράδειγμα κατασκευασμένο από «ασιατικό» μάρμαρο, που έχει βρεθεί μέχρι τώρα στην ενδοχώρα της Ισπανίας. Η μαρμάρινη στήλη, η οποία αρχικά θα είχε ύψος περίπου 1,5 μ., βρέθηκε δίπλα σε ελληνικά ποτήρια που κατασκευάσθηκαν στην Αθήνα, γεγονός που ξανα-υποδηλώνει ότι οι Ταρτήσιοι είχαν σχέσεις με τον ελληνικό κόσμο…

ΠΗΓΗ: Γ. Λεκακης «Συγχρονης Ελλαδος Περιηγησις». El Profesor @ChifladoEl, ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 4.7.2025.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

[1] Στο Medellín στον 38ο παράλληλο [38°57′47″N 5°57′28″W] ευρέθη και αρχαία θέατρο – βλ. CONISTURGIS: El Medellín tartésico.

[2] Βλ. «Un gran edificio de hace 2.500 años abre los secretos de la cultura tartésica», εφημ. El País, 24.10.2016.

arxeion-politismou.gr