Στην αρχαιότητα έφταναν στο Ασκληπιείο Επιδαύρου με πλοίο!

  Του Γιώργου Λεκάκη

Στην αρχαιότητα έφταναν στο Ασκληπιείο Επιδαύρου με πλοίο!

[Σήμερα δεν πάει πλοίο, ούτε μέχρι την (Αρχαία, Νέα ή Παλαιά) Επίδαυρο Αργολίδος… Ούτε τουλάχιστον ένα πλοίο τις ημέρες και ώρες που έχει παράσταση το αρχαίο θέατρο και το μικρό της Παλαιάς Επιδαύρου, για να εξυπηρετηθούν όσοι δεν έχουν αυτοκίνητο, ή όσοι, τέλος πάντων, θέλουν να το δουν και ως κρουαζιέρα…]

Επιστρέφω στο κυρίως θέμα:

Στην αρχαία Λήσσα (νυν δυστυχώς… Λυγουριό) ακριβώς εκεί όπου είναι σήμερα η πυραμίδα, υπήρχε ένα αρχαίο μεγάλο λιμάνι. Το μαρτυρά το βαθύπεδο - εν πολλοίς τεχνητό - το οποίο είναι ορατό ακόμη και σήμερα. Αυτή η παρατήρηση στάθηκε αφορμή για το σημερινό άρθρο μου.

Το σημείο της αρχαίας "Πυραμίδας του Λυγουριού".
Πίσω διακρίνεται το βαθύπεδο,
όπου ήταν αρχαίο τεχνητό λιμναίο λιμάνι της Λήσσας.

Η πυραμίδα σήμαινε την είσοδο στον λιμένα. Ενώ μια άλλη - διακρίνεται στον παλαιό δρόμο από την Παλαιά Επίδαυρο προς το Λυγουριό (και πιο πριν φτάσουμε στο τελευταίο) – μας κάνει να υποπτευθούμε πως οι πυραμίδες αυτές ήσαν κατασκευές, που έδειχναν την πορεία στους ναυτικούς. Ή ίσως να ήταν σε κομβικά σημεία, όπου θα υπήρχαν φράγματα και θα έπρεπε να ανακόψεουν ταχύτητα, για να γεμίσουν νερό οι δεξαμενές, έτσι ώστε να παρακάμψουν το πρόβλημα της υψομετρικής διαφοράς. (Όπως γίνεται σήμερα στον Παναμά, και όπως γινόταν και στην αρχαιότητα στην Κύμη Ευβοίας και στην Φαλάσαρνα Χανίων Κρήτης).

Από το αρχαίο λιμάνι της Επιδαύρου, έως το λιμναίο λιμάνι της Λήσσας, δεν ήταν μεγάλη η απόσταση. Και μάλλον θα είχε καλυφθεί με τεχνικό έργο (κανάλι).

Έτσι η πρόσβαση των διασήμων ασθενών (πολλοί των οποίων αυτοκράτορες, ηγέτες, ηγεμόνες, πολιτικοί, στρατιωτικοί), που ήθελαν να ιατροπορευτούν στο Ασκληπιείο, γινόταν ασφαλής. Ίσως αποβιβάζονταν στην Επίδαυρο, και με μικρά ειδικά πλοιάρια, ειδικούς ποταμιάνους, ίσως ιερείς, ή υπαλλήλους του ιερού, συνέχιζαν προς το Ασκληπιείο. Έφθαναν στην Λήσσα και από εκεί με άμαξες διένυαν τον λιγοστό δρόμο έως το Ασκληπιείο στο Κυνόρτιον Όρος. Ή ίσως-ίσως να έφταναν εν τέλει και έως το ιερόν με τα πλοία ή τα πλοιάρια - γιατί όχι;

Όλα αυτά, βεβαίως, μένει να αποδειχτούν από την αρχαιολογική σκαπάνη. Εάν υπάρχει διάθεση. Διότι πρώτα ο νους ορά, και μετά η επιστήμη σπεύδει να αποδείξει...

Για τους πτωχούς, βεβαίως, υπήρχαν πάντα τα μονοπάτια και οι καρόδρομοι, από: 

        - Κόρινθο, 

        - Μυκήνες (Άργος - Ναύπλιο - Τίρυνθα)

        - Ερμιόνη.

Έτσι, πύλη εισόδου στην Επίδαυρο ήταν και ο Σαρωνικός, που θα εξυπηρετούσε όλους τους ερχομένους στο ιερό, από το Αιγαίο!

Η ασφάλεια για μια πόλη, ένα ιερό ήταν πολύ σημαντική. Στην αρχαιότητα, στην Ελλάδα, το ίδιο βλέπουμε να εφαρμόζεται και

        - στην Πέλλα (δια μέσου του πλωτού ποταμού Λυδίου / νυν Λουδία)

        - στην Αμφίπολη (δια μέσου του πλωτού ποταμού Στρυμόνος)

        - στο ανάκτορο του Νέστορος (στον Εγκλειανό Μεσσηνίας)

        - στην Έφεσο,

και όπως προείπα:

        - στην Κύμη Ευβοίας (και μάλιστα δια δεξαμενών ανύψωσης)

        - στην Φαλάσαρνα Χανίων, κ.α.

Ο τρόπος δηλαδή ήταν κοινός, γνωστός και με ευρεία εφαρμογή. Δεν λέγω κάτι καινούργιο.

Τρόπος προφύλαξης, που συνεχίσθηκε και τον Μεσαίωνα (και μετά) με τάφρους – αν και η διάνοιξη τάφρων για προστασία είναι επίσης γνωστή στην αρχαιότητα.

ΠΗΓΗ: Γ. Λεκάκης «Σύγχρονης Ελλάδος περιήγησις» (απόσπ.). 

arxeion-politismou.gr