Στο κοιμητήριο της Σεντ Ζενεβιέβ στο Παρίσι όπου είναι θαμμένος ο Αντρέι Ταρκόφσκι, στο γλυπτό που έφτιαξε ο Ερνστ Νάιζβεστνι -και το οποίο κοσμεί τον τάφο του- είναι γραμμένη στα ρώσικα η φράση: «Στον άνδρα που είδε τον άγγελο». Δε θα μπορούσε καμία φράση να αποδώσει την ομιχλώδη, άμεση, στοιχειωτική, πλούσια ζωή που δείχνει ο Ταρκόφσκι όχι μόνο στις ταινίες του, αλλά και στις φωτογραφίες του, τι πρίφημες ποιητικές του πολαρόιντ.
«Με ενδιαφέρει να δουλεύω με χαρακτήρες η σχέση των οποίων με την κοινωνία διέπεται από το στοιχείο της σύγκρουσης. Έχουν έντονη σχέση με την πραγματικότητα που τους περιβάλει και εξ αιτίας αυτού φαίνεται να καταλήγουν σε σύγκρουση με τον περίγυρο. Θέλω να ακολουθώ τέτοιους ανθρώπους για να ανακαλύπτω πώς λύνουν τα προβλήματα τους: θα κρυφτούν ή θα μείνουν αληθινοί στους εαυτούς τους. Κατά μία έννοια, κάποιος μπορεί να ισχυριστεί ότι αυτό το θέμα αποτελεί την πηγή της δραματουργίας μου, έλεγε ο Ταρκόφσκι”. Έλεγε ακόμα «ποτέ μην προσπαθήστε να μεταφέρετε μία ιδέα στους θεατές. Είναι μία άχαρη και παράλογη εργασία. Δείξτε τους τη ζωή και θα βρουν μέσα τους τα μέσα για να την αξιολογήσουν και να την εκτιμήσουν».
O καθρέφτης
Λατρεμένος από εκατομμύρια θεατές, αλλά αντιμέτωπος ο ίδιος συχνά με τις ρωσικές αρχές (για θέματα που αφορούσαν την εξεύρεση πόρων, την διανομή των ταινιών του, καθώς και ζητήματα λογοκρισίας), ο Ταρκόφσκι αυτοεξορίστηκε και πέθανε σαν σήμερα το 1986 σε ηλικία μόλις 54 ετών, στο Παρίσι. Γεννημένος το 1932 στο χωριό Ζαβράγιε, ήταν γιος του σημαντικού ποιητή Αρσένϊι Ταρκόφσκι. Σπούδασε μουσική, ζωγραφική, γλυπτική και αραβικά. Από το 1956 φοίτησε για περίπου τέσσερα χρόνια στην κινηματογραφική σχολή VGIK (Ινστιτούτο κινηματογράφου της Σοβιετικής Ένωσης). Η πρώτη του κινηματογραφική δουλειά ήταν η πτυχιακή του εργασία το 1960, με τίτλο Ο βιολιστής και ο οδοστρωτήρας.
Η θυσία
Η διεθνής αναγνώριση του Ταρκόφσκι ήρθε με την πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία, Τα παιδικά χρόνια του Ιβάν (1962), η οποία κέρδισε τρεις "Χρυσούς Λέοντες" στο Κινηματογραφικό Φεστιβάλ της Βενετίας, μεταξύ των οποίων το βραβείο σκηνοθεσίας και καλύτερης ταινίας. Επόμενη κινηματογραφική ταινία του Ταρκόφσκι αποτέλεσε η επική παραγωγή Αντρέι Ρουμπλιόφ (1969), η οποία αντιμετώπισε τον εξονυχιστικό έλεγχο και πολλές παρεμβάσεις εκ μέρους των σοβιετικών αρχών, με αποτέλεσμα η δημόσια προβολή της στη Ρωσία να καθυστερήσει για αρκετά χρόνια μέχρι το 1971.
Αντρέι Ρουμπλιόφ
Ο Ταρκόφσκι σκηνοθέτησε τις περισσότερες ταινίες του στη Ρωσία. Το 1983 πραγματοποίησε για πρώτη φορά γυρίσματα εκτός της Ρωσίας, στην Τοσκάνη της Ιταλίας, για τις ανάγκες της ταινίας Νοσταλγία και στη συνέχεια εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Ιταλία και αργότερα στη Γαλλία.
Οι περίφημες ποιητικές του πολαρόιντ
«Ο Ταρκόφσκι συχνά σκεφτόταν τον τρόπο που ο χρόνος πετά και αυτό ακριβώς ήταν που ήθελε: να τον σταματήσει, ακόμα και με αυτές τις βιαστικές Polaroid φωτογραφίες. Η μελαγχολία του να βλέπεις τα πράγματα για τελευταία φορά είναι μυστηριώδης και έχει μια ποιητική διάσταση που αυτές οι εικόνες αφήνουν πίσω τους. Είναι λες και ο Αντρέι ήθελε να περάσει την δική του χαρά γρήγορα στους άλλους. Και μοιάζουν (αυτές οι εικόνες) με έναν γλυκό αποχαιρετισμό» γράφει ο σεναριογράφος Τονίνο Γκουέρα στο βιβλίο «Instant Light: Tarkovsky Polaroids» που κυκλοφορεί από τον εκδοτικό οίκο Thames and Hudson.
Τη σχέση του Ταρκόφσκι με τις πολαρόιντ περιγράφει και ο ιστορικός κινηματογράφου Μαρκ Λε Φανού: «Υπήρχε κάτι στον τρόπο που η κάμερα έδινε μία άμεση εικόνα αυτού που φωτογραφιζόταν που του άρεσε και το έβρισκε χρήσιμο στην αναζήτηση τοποθεσιών γυρισμάτων. Αυτό και η κορεσμένη και την ίδια στιγμή διάχυτη και πάντα ελαφρώς «ρετρό» αναπαραγωγή χρωμάτων που έδινε σε κάθε εικόνα έναν αέρα μυστηρίου».
Η μεγάλη συλλογή πολαρόιντ του Ταρκόφσκι συμπεριλαμβάνει τοπία της Ρωσίας και της Ιταλίας (όπου γύρισε την «Νοσταλγία») λουσμένα στο φως, οικογενειακές στιγμές με τη σύζυγό του, τον γιο του και τον σκύλο του, εικόνες ονειρικές που μοιάζουν σαν καρέ από ταινίες του αποτελούν τη συλλογή φωτογραφιών του Αντρέι Ταρκόφσκι.
Κάθε εικόνα από αυτές που σώζεται μέχρι σήμερα είναι προσωπικά επιλεγμένη από τον ίδιο τον Ταρκόφσκι» και αρκετές φορές έκαιγε αυτές με τις οποίες δεν ήταν ικανοποιημένος. Διακόσιες πενήντα επτά από αυτές τις στιγμές βγήκαν σε δημοπρασία από τον οίκο δημοπρασίας Bonhams στις 6 Οκτωβρίου 2016 στο Λονδίνο.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου