Γραφιάς θαμμένος πριν 2.500 χρόνια με μαγικά ξόρκια κατά των δηγμάτων φιδιών στην Βούσιρι!

Του Γιώργου Λεκάκη

Οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν τον ασυνήθιστο τάφο ενός Αιγύπτιου αξιωματούχου, που είχε ενταφιαστεί στην νεκρόπολη στην πόλη Βούσιρι (> παραφρ. αιγυπτ. Abusir, στον 29ο παράλληλο [29°54′N 31°12′E]), της Αιγύπτου πριν από περίπου 2.500 χρόνια.

Ο περίτεχνα διακοσμημένος ταφικός θάλαμος, ο οποίος βρέθηκε στο κάτω μέρος ενός φρεατίου, βάθους 13,75 μ., ανήκε σε έναν άνδρα ονόματι Djehutyemhat, ο οποίος υπηρετούσε ως βασιλικός γραφέας.

Αν και τα τεχνουργήματα του τάφου λεηλατήθηκαν, η πλούσια διακόσμηση του δωματίου διατηρήθηκε. Οι τοίχοι είναι καλυμμένοι με απεικονίσεις θεών και αποσπάσματα κειμένων, που προορίζονταν να βοηθήσουν την μετάβαση του νεκρού στην μετά θάνατον ζωή. Η οροφή έχει μια σκαλισμένη σκηνή του ταξειδιού του θεού Ήλιου στον ουρανό. Μια εικόνα της Imentet(*), θεάς της Δύσης, που χρησίμευε ως οδηγός και συμβολική μητέρα του Djehutyemhat, ήταν σκαλισμένη μέσα στην σαρκοφάγο του - βλ. παρακάτω φωτογραφία.

Ο γραφιάς είχε επίσης ένα άλλο στρώμα προστασίας: Στον τοίχο της εισόδου του θαλάμου ήταν γραμμένο ένα σύνολο μαγικών ξορκιών, που είχαν σκοπό να απομακρύνουν τα φίδια και τα δήγματα φιδιών.

«Τα φίδια ήταν ένας από τους πολλούς πανταχού παρόντες κινδύνους που χαρακτηρίζουν το αρχαίο αιγυπτιακό τοπίο», λέει ο αρχαιολόγος M. Bárta (του Πανεπιστημίου του Καρόλου). «Οι Αιγύπτιοι αντιλαμβάνονταν την μετά θάνατον ζωή τους ως παρόμοια, αν όχι πανομοιότυπη, με την γήινη ύπαρξή τους, έτσι οι κίνδυνοι σε αυτόν τον κόσμο υποτίθεται ότι συνέβαιναν και στην μετά θάνατον ζωή. Έπρεπε να ληφθούν προφυλάξεις με την μορφή προστατευτικών ξορκιών»!

Η ανάλυση των σκελετικών υπολειμμάτων του Djehutyemhat υποδηλώνει ότι ο γραφέας / γραμματέας ήταν περίπου 25 ετών όταν πέθανε και ότι το επάγγελμά του είχε επηρεάσει αρνητικά το σώμα του, καθώς οι σπόνδυλοί του έδειχναν σημάδια έντονης φθοράς. «Ο διορισμός του ως αξιωματούχος σε κρατικά αξιώματα αφαίρεσε δεκαετίες από την ζωή του», λέει ο κ. Μπάρτα. «Η καθιστή στάση ενός επαγγελματία γραφέα ήταν με τα πόδια σταυρωμένα και τον κορμό λυγισμένο προς τα εμπρός για ανάγνωση και γραφή. Αυτό οδήγησε σε χρόνια προβλήματα με τους αυχενικούς σπονδύλους, τους γοφούς, τα γόνατα, τους αστραγάλους και τους καρπούς, και πολύ συχνά πολύ επώδυνη αρθροπάθεια».

(*) Θεά του Βασιλείου των Νεκρών, και της γονιμότητας, προστάτις των νεκρών, σαν την Περσεφόνη. Την περίοδο του Νέου Βασιλείου, η εικόνα της συγχωνεύθηκε με της θεάς Αθώρ / Hathor, της «ερωμένης της όμορφης δύσης» - βλ. B. A. Turaev «History of Ancient Egypt».

ΠΗΓΗ: «Spells Against Snakes», AJA, Μάρτ./Απρ. 2024. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 20.2.2024.