Το πέτρινο γεφύρι-ποίημα του ποταμού Κοσσινίτη Ροδόπης Θράκης

Της αρχαιολόγου Σταυρούλας Δαδάκη

Ανάμεσα στα χωριά Ίασμος και Πολύανθος του νομού Ροδόπης Θράκης, 500 μ. περίπου βόρεια από την σημερινή γέφυρα της επαρχιακής οδού Ξάνθης -  Κομοτηνής (μέσω Ιάσμου), σώζεται λιθόκτιστο γεφύρι.

Βρίσκεται στην έξοδο του ποταμού Κομψάτου[1] από τον ορεινό όγκο της Ροδόπης στην Θρακική πεδιάδα.

Το γεφύρι ήταν τρίτοξο με δυο μεσόβαθρα και δυο ακρόβαθρα και κατεύθυνση από Δύση προς Ανατολή. Σήμερα σώζεται το μεσαίο και ανατολικό τόξο και το ανατολικό ακρόβαθρο. Το μεσαίο τόξο ελαφρώς υπερυψωμένο ήταν το μεγαλύτερο. Έχει άνοιγμα 21,80 μ. και ύψος 12 μ. Το ανατολικό έχει άνοιγμα 17 μ. Στα δυο μεσόβαθρα υπάρχουν ανακουφιστικά ανοίγματα με επίπεδη βάση και τοξωτή οροφή. Είναι κτισμένο με πλακαρές πέτρες. Θεωρείται έργο Ηπειρωτών μαστόρων. 

Χρονολογείται στον 15ο αι. 

Στην γύρω περιοχή έχουν εντοπιστεί αρκετές θέσεις με προχριστιανικές και χριστιανικές αρχαιότητες, με κύρια το βυζαντινό κάστρο του Πολυάνθου και μια τρίκλιτη παλαιοχριστιανική βασιλική ανάμεσα στο χωριό Πολύανθο και την γέφυρα.

ΠΗΓΗ: ΥΠΠΟΑ, ΕΦΑ ΡΟΔΟΠΗΣ. Γ. Λεκακης «Συγχρονης Ελλαδος περιηγησις». ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 5.4.2017.

Στην ποταμό, ψαράδες, ψάρια, πεντανόστιμα.

Στον χώρο λειτουργεί και πανέμορφος παραδοσιακός νερόμυλος,

που αλέθει, και βγάζει ζωοτροφές!

Στον μικρό βιότοπο, φιλοξενούνται ερωδιοί, σταχτοτσικνιάδες κ.α.

ΣΗΜΕΙΩΣΙΣ:

[1] Ο ποταμός Κομψάτος ταυτίζεται με τον Κοσσινίτη ποταμό - κοσσίνη είναι είδος ελιάς.

"Λόγος ἔχει τοὺς ἵππους τοὺς πίνοντας ἐκ τοῦ Κοσσινίτου ποταμοῦ῾ ἔστι δὲ οὗτος ἐν Θρᾴκᾐ δεινῶς ἐκθηριοῦσθαι· ἐκδίδωσι δὲ ὁ ποταμὸς οὗτος ἐς τὴν Ἀβδηριτῶν, καὶ ἀναλίσκεται ἐς τὴν Βιστονικὴν λίμνην. ἐνταῦθά τοι καὶ τὰ βασίλεια γενέσθαι ποτὲ Διομήδους τοῦ Θρᾳκός, ᾧ καὶ αἱ ἀνήμεροι ἐκεῖναι ἵπποι κτῆμα ἦσαν ὁ Ἡράκλειος ἆθλος. τὸ δὲ αὐτό φασι πάσχειν καὶ τοὺς ἵππους τοὺς ἐκ τῆς Ποτνιάδος κρήνης πίνοντας. αἱ δὲ Ποτνιαὶ τὸ χωρίον, ἔνθα ἡ κρήνη, οὐ μακρὰν ἀπὸ Θηβῶν ἐστιν. Ὠρείτας δὲ λέγουσι καὶ Γεδρωσίους ἰχθῦς παραβάλλειν τοῖς ἵπποις χόρτον. Κελτοὺς δὲ ἀκούω καὶ τοῖς βουσὶ καὶ τοῖς ἵπποις ἰχθῦς διδόναι δεῖπνον. ἐνταῦθά τοι λέγουσι καὶ τοὺς ἵππους τὴν ἀποπνοὴν τὴν ἐκ τῶν ἀνθρώπων φεύγοντας ἐς τὰ νοτιώτερα τῆς Εὐρώπης φέρεσθαι, μάλιστα ὅταν οἱ νότοι καταπνέωσι. καὶ Μακεδόνας δὲ καὶ Λυδοὺς ὁμολογοῦσί τινες καὶ αὐτοὺς ἰχθύσι τοὺς ἑαυτῶν ἵππους τρέφειν, καὶ τὰ πρόβατα δὲ τὰ Λύδια καὶ τὰ Μακεδονικὰ ἐκ τῶν αὐτῶν πιαίνεσθαι λέγουσιν. ἐν Μυσοῖς δὲ τῶν θηλειῶν ἵππων ἀναβαινομένων ἐπηύλουν τινές, οἷον ὑμέναιόν τινα τοῦτον τοῖς τῶν ἵππων γάμοις ἐπᾴδοντες· τάς τε ἵππους ὑπὸ τοῦ μέλους θελγομένας τάχιστα ἐγκύμονας γίνεσθαι, καὶ οὖν καὶ καλοὺς τοὺς πώλους ἀποτίκτειν. καὶ ἐκεῖνο δὲ περὶ ἵππων ἤκουσα. τοὺς πρεσβυτέρους ἤδη φασὶ καὶ προήκοντας τὴν ἡλικίαν ἀσθενῆ γεννᾶν τὰ ἐξ αὐτῶν ἔκγονα· τά τε γὰρ ἄλλα καὶ τοὺς πόδας ἀγεννεῖς ἔχειν. βίον δὲ ἵππων ἀριθμοῦσιν ἐς τοσάδε ἔτη· τῶν μὲν ἀρρένων ἐς πέντε καὶ τριάκοντα, Ἀριστοτέλης δ᾽ ὁ Νικομάχου λέγει πέντε καὶ ἑβδομήκοντα ἔτη διαβιῶναι ἵππον" - ΠΗΓΗ: Κλ. Αιλιανός "Περὶ ζῴων ἰδιότητος", Βιβλίον ιε΄.

arxeion-politismou.gr